Definitief afscheid nemen

Afscheid nemen van een overleden dierbare is één van de moeilijkste dingen die een mens kan overkomen en dit zet dan de wereld op zijn kop. Hoe moet het dan, als ook letterlijk de hele wereld op zijn kop staat?

Ook in de uitvaartbranche zijn we genoodzaakt ons aan te passen aan de maatregelen die in het kader van COVID-19 worden genomen; regels die dagelijks worden aangescherpt en soms zelfs binnen enkele uren weer veranderen.

Normaliter komt een uitvaartbegeleider bij de nabestaanden thuis om de uitvaart te bespreken en te regelen. Aanbevolen wordt nu om gesprekken telefonisch of via Skype of Facetime te laten plaatsvinden.

Bescherming
Overledenenverzorgers dienen in hun werk schorten over hun kleding te dragen. Tevens handschoenen, mondkapjes, beschermbrillen en schoenhoesjes. Dit geldt op dit moment alleen als de overledene door het Corona-virus is overleden. Dit is niet altijd duidelijk en het zou me niet verbazen als deze extra bescherming, uit pure veiligheid, binnenkort bij elke overledene wordt toegepast.

Het virus leeft niet voort op een overleden persoon, maar deze draagt het nog wel bij zich. Er kan door het optillen of draaien van het lichaam, bijvoorbeeld bij het aankleden, nog lucht ontsnappen via de mond. Hierdoor kan het virus alsnog worden overgedragen.

Opbaring
Verpleeghuizen zijn inmiddels gesloten voor bezoekers. Als een bewoner van een verpleeghuis overlijdt, dan mogen alleen de overledenenverzorgers de overledene ophalen. Hier mag verder niemand meer bij zijn, ook de uitvaartbegeleider niet. Vooralsnog is een thuisopbaring – ook in een verpleeghuis – wel mogelijk, zelfs met een open kist. Uiteraard is, zoals in alle gevallen, een goede koeling daarbij noodzakelijk.

Herinneringsbijeenkomsten
Alle horecagelegenheden zijn gesloten om verdere verspreiding van het zo gevreesde Corona-virus tegen te gaan. Mogen condoleances, herdenkingsplechtigheden en herinneringsbijeenkomsten dan nog wel?

Momenteel is het nog mogelijk om dergelijke bijeenkomsten te organiseren, maar met maximaal 30 personen gezien de vergrote kans op besmetting met het virus in grote groepen. Ze kunnen gehouden worden in het crematorium, maar ook (nog) op andere plekken, bijvoorbeeld in de natuur of in de eigen woning als de ruimte zich daarvoor leent. Men dient zich minimaal anderhalve meter van elkaar te bevinden, dus ook verspreid in de ruimte plaats te nemen.

Catering in de gastenkamer van het crematorium is niet meer mogelijk. Om nog samen te zijn na de plechtigheid, herinneringen op te halen en troost te vinden bij elkaar zou dit in huiselijke kring georganiseerd kunnen worden.

Condoleren
In plaats van handen te schudden bij een condoleance kies je voor een hand op het hart of de Namaste-groet; de handen in bidhouding voor de borst en een knik met het hoofd. Een online condoleanceregister is momenteel een goede vervanging voor de papieren versie waarbij pennen door vele handen gaan.

Het afscheid op afstand volgen
Via een livestream, een speciale link, is het mogelijk om thuis op je laptop of computer een plechtigheid te volgen. In het crematorium is deze gelegenheid er sowieso, maar er zijn ook externe bedrijven die dit elders kunnen organiseren. Wellicht de oplossing voor mensen die ver weg wonen, ziek zijn of besmet zijn met het virus.

Gezond verstand
Boven alles is het belangrijk uw gezond verstand te gebruiken. Voelt u zich niet lekker, bent u verkouden of heeft u een vervelend kuchje? Bagatelliseer dit dan niet, want al deze maatregelen zijn niet voor niets genomen. Het gaat om uw gezondheid en die van uw naasten.

Het gebeurt veel vaker: een definitief afscheid in besloten kring. Nu wordt de kring gedwongen klein, maar dat wil niet zeggen dat een uitvaart niet liefdevol en met respect kan plaatsvinden.

(Marleen Bode, 21 maart 2020)